Alirezajamshidi | نمونه کار موسیقی | سنتور نگین موسیقی ایران

صفحه اصلی دوستان اطلاعات شخصی نمونه کارها گالری تصاویر دست نوشته ها

نمونه کارهای من :: سنتور نگین موسیقی ایران

۱

گذری بر مکاتب و اساتید سنتور نوازی از قدیم تا کنون گردآوری و تنظیم: علیرضا جمشیدی

در این مقاله سعی شده تا مروری بر مکاتب و اساتید سنتور نوازی از قدیم تا کنون برای علاقه مندان به سنتور یعنی نگین موسیقی ایران بیان شود از آوردن نام تمامی اساتید اجتناب شده است.سنتور سازی ایرانی و ساخت آن را به ابو نصر فارابی نسبت می دهند ولی سنتور و سنتور نوازی فعلی ما از دوره قاجار شروع شده و سینه به سینه این هنر جان پرور به آیندگان انتقال یافته است.اولین مکتب سنتور نوازی ایران (مکتب همان کلاس درس که شاگردان در آن جا آموزش می بینند)توسط محمد صادق خان تشکیل شده است و توسط شاگردان ایشان به مرور زمان به دیگران انتقال یافته است. محمد صادق خان سرورالملک معروف به آقا محمد صادق سنتور چی علاوه بر ساز سنتور ساز تار و پیانو و سه تار هم با مهارت می نواخت او را میتوان اولین نفری دانست که با ساز پیانو نغمه های ایرانی نواخت سرورالملک با تغییر کوک دو صدای مورد احتیاج موسیقی ایرانی کوکی را که حالا مشهور به شور است را ابتکار کرد محمد صادق خان از دیر زمان مبتلا به پا درد بود و سر انجام زمین گیر شد و پس از عمری طولانی در تهران در گذشت از شاگردان معروف او میتوان به حبیب سماع حضور_ علی اکبر شاهی_ حسن سنتوری و میرزا اسدالله را نام برد سبک و شیوه و�� توسط دو شاگردش یعنی حبیب سماع حضور و علی اکبر شاهی منتقل شد در ادامه زندگی نامه حبیب سماع حضور پدر حبیب سماعی بزرگ را بیان می کنم. حبیب سماع حضور در سال 1231در تهران متولد شد پدرش غلامحسین بود از معروف ترین شاگردان وی حبیب سماعی نوازنده چیره دست سنتور را میتوان نام برد سماع حضور دو صفحه به همراه سرورالملک ظبط کرده است سر انجام حبیب سماع حضور در سال 1296در گذشت. اما از شاگردان دیگر سرورالملک علی اکبر شاهی بود نام اصلی او میرزا علی اکبر و از نوازندگان ناصرالدین شاه قاجار بود از او یک صفحه موسیقی به نام (دلنواز) در دستگاه شور به جا مانده که در آلبوم صد سال سنتور حفظ شده است از معروف ترین شاگرد آن میتوان استاد ابوالحسن صبا را نام برد سر انجام علی اکبر خان در تهران دیده از جهان فرو بست و در قبرستان چهارده معصوم (ع)حوالی میدان شوش کنونی به خاک سپرده شد با انتقال مفاهیم سنتور نوازی حبیب سماع حضور به حبیب سماعی و از طرفی دیگر علی اکبر شاهی به ابوالحسن صبا حالا وارد دوره ای جدید میشویم در این دوره شاگردان زیادی را این دو استاد تربیت میکنند البته من فکر میکنم تاثیر استاد صبا خیلی بیشتر بوده در تربیت شاگردان و همچنین حفظ سنتور از نابودی, هر چند حبیب سماعی نوازنده بزرگی بود ولی نمی توانست به شاگردان چیززیادی بفهماند و اکثر شاگردان وی مجبور ��ودند برای درک و یادگیری نزد استاد صبا بروند. حبیب سماعی زاده 1280خورشیدی بود او در ابتدا نوازندگی تنبک را نزد پدرش فرا گرفت و از 12سالگی به نواختن سنتور پرداخت پس از در گذشت وی سنتور ایران با دوره ای رکود مواجه شد ولی با آشنایی استاد صبا این ساز از رکود و نابودی حفظ و جانی دوباره گرفت حبیب هیچ علاقه ای به مکتوب و مصوت سازی آثارش نداشت و همواره از این کار دوری می جست او تنها یک بار آن هم شاید به دلیل حفظ شدن صدای یکی از خوانندگان زمانش یعنی (پروانه) به پر کردن صفحه تنگ داد از او تنها این صفحه باقی مانده است که مجموع آن به یک ساعت هم نمی رسد از ویژگی های دیگر حبیب میتوان به ��ین اشاره کرد که وی در تربیت شاگرد نظم و پیوستگی لازم را نداشت و شاگرد نمی توانست مدت زیادی پیش او دوام بیاورد از شاگردان معروف او میتوان به قباد ظفر_ نورعلی برومند_ مرتضی عبدالرسولی_ مهدی ناظمی و حسین صبا را نام برد البته حبیب خود همواره از برومند_ عبدالرسولی و قباد ظفر به عنوان شاگرد یاد میکرد و دیگران را چندان دل سپرده به این کار نمی دید سر انجام او در سال 1325در گذشت. ابوالحسن صبا زاده سال 1285در تهران بود او موسیقی دان برجسته ایرانی و به ساز های ویولن_ سه تار_ سنتور_ تنبک_ نی_ کمانچه_ تار و پیانو تسلط داشت او در رشته هایی مانند سوهان کاری_ نجاری_ معرق کاری_ ریخته گری و خ��تم کاری هم مهارت داشت و ساز نیز می ساخت وی در سال 1336به علت ناراحتی قلبی در گذشت و در قبرستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد از شاگردان معروف وی در سنتور نوازی میتوان فرامرز پایور_ داریوش صفوت و حسین ملک را نام برد قبل از اینکه به اساتید بعد از استاد صبا بپردازیم باید تعدادی از شاگردان استاد حبیب سماعی را معرفی کنم که آن ها هم در انتقال مفاهیم نقش بسزایی داشتند. نور علی خان برومند در سال 1285در تهران دیده به جهان گشود از استادان به نام موسیقی ایران و نوازنده تار_ سه تار_ سنتور_ تنبک و کارشناس آواز بود از شاگردان معروف او در سنتور نوازی میتوان استاد پرویز مشکاتیان و استاد م��ید کیانی را نام برد آلبوم معروف وی ردیف هفت دستگاه موسیقی ایران است شیوه سنتور نوازی برومند برگرفته از استاد فقیدش حبیب سماعی بود سر انجام این موسیقی دان بزرگ ایرانی در30دیماه 1355در گذشت و در قبرستان ظهیرالدوله دفن شد.از شاگردان دیگر استاد سماعی میتوان مهدی ناظمی را نام برد وی در سال 1284خورشیدی در شهر یزد متولد شد در جوانی ستاره هنر سنتور سازی و در دوران کهولت به مانند ستاره ای در آسمان هنر ایران زمین درخشید البته وی دوره ای را هم نزد استاد صبا به یادگیری پرداخته بود و تنها شاگرد استاد سماعی نبود استاد ناظمی مرد بسیار بزرگی بود یک مرد کامل و یک هنرمند اصیل آثار استاد به عنوان ذخیره فرهنگی هنری این مرز و بوم به شمار می آید و قلب مردم زیادی را تسخیر کرد سر انجام وی در سال 1376دیده از جهان فرو بست از معروف ترین شاگرد وی در سنتور نوازی میتوان به استاد رضا شفیعیان اشاره کرد. یکی دیگر از شاگردان حبیب موسیقی ایران حسین صبا بود وی از موسیقی دانان برجسته و نوازنده سنتور و پیانو عصر خود بود از شاگردان مطرح وی می شود خانم ارفع اطرایی را نام برد سر انجام این استاد فقید به دلیل بیماری مغزی در تاریخ 18اردیبهشت 1339در گذشت و در قبرستان ظهیرالدوله به خاک سپرده شد یاد و خاطرش گرامی. در قبل بیان شد که استاد برومند شاگرد استاد سماعی بود و مفاهیم سنت��ر نوازی را به شاگردانش یعنی مجید کیانی و استاد پرویز مشکاتیان انتقال داد البته در اینجا چون استاد مشکاتیان زیر نظر استاد داریوش صفوت هم به یادگیری پرداختند این استاد بی بدیل را بعد از استاد داریوش صفوت معرفی میکنم. این که بیان می شود مفاهیم و یا سبک استادی به دیگران انتقال میابد دلیل بر این نیست که فقط یک استاد تاثیر گذار بوده است و هر چه بوده تنها از مکتب وی به دیگران رسیده در حالی که تمامی اساتید بزرگ بوسیله ذوق و خلاقیت هنری خود تاثیرات فوق العاده ای بر روند سنتور نوازی و اتد آن داشته اند. استاد عبدالمجید کیانی هندی متولد 1مهر 1320در تهران ازموسیقی دانان بزرگ و پ��وهش گر ردیف موسیقی ایران است از او کتاب و آثار فراوانی منتشر شده است او در حال حاضر رئیس گروه موسیقی فرهنگستان هنر و عضو شورای عالی یونسکو در ایران است او از شاگردان استاد داریوش صفوت نیز بوده است.در ادامه به یکی از شاگردان استاد مهدی ناظمی و استاد فرامرز پایور می رسیم. استاد رضا شفیعیان زاده 1320در تهران نوازنده و آموزگار سنتور است او نوازندگی سنتور را نزد استاد صبا در 15سالگی آغاز کرد و همچنین نزد اساتیدی چون مهدی ناظمی و فرامرز پایور کسب فیض کرده است از وی آثاری در زمینه سنتور منتشر شده است. ولی از همه اساتید بزرگ که بگذریم نام یک استاد بیش تر به چشم میخورد کسی که ��نتور نوازی ایران را متحول کرد استاد فرامرز پایور از شاگردان به نام استاد ابوالحسن صبا بود در ادامه شرحی از زندگی نامه این استاد فقید را باز گو میکنم. استاد فرامرز پایور در 21بهمن 1311متولد شد موسیقی دان ایرانی_ ردیف دان_ آهنگساز_مدرس و نوازند سنتور و اسطوره نظم و اخلاق در موسیقی ایران است وی بنیان گذار گروه نوازی در ایران است استاد پایور پس از در گذشت استاد صبا نزد اساتیدی چون عبدالله دوامی_ موسی معروفی و نورعلی خان برومند به فراگیری ردیف درویش خان و میرزا عبدالله پرداخت از او بیش از هزار و پانصد اجرای گروهی و فردی روی صحنه در داخل و خارج ایران ثبت شده است همچنین قطع��ت بسیار زیادی را هم آهنگسازی و تنظیم کرده است نت نویسی قطعات زیادی از گذشتگان و همچنین تربیت صدها شاگرد از چهار نسل از چکیده کارهای این هنرمند نام آور موسیقی ایران است استاد پایور در سال 1378دچار عارضه سکته مغزی شد و تا زمان مرگ نتوانست فعالیت هنری خود را انجام دهد سر انجام تلخ این اسطوره نظم و اخلاق موسیقی ایران چنین شد که وی در تاریخ 18آذر 1388در بیمارستان شهید باهنر تهران به علت ایست قلبی و مشکلات تنفسی درگذشت و چه زیبا در وصف او سروده اند (کسی در جهان چون فرامرز نیست فرامرز را در جهان مرز نیست) یاد و خاطرش گرامی باد. از دیگر شاگردان استاد صبا استاد حسین ملک است وی م��ولد سال 1304در تهران و از شاگردان ممتاز استاد صبا بود به طوری که استاد در وصف او چنین گفته است در ردیف از بهترین نوازندگان سنتور است و در اجرای برنامه انفرادی و دسته جمعی دارای شایستگی است استاد ملک در سال 1345در کنگره جهانی موسیقی در کشور فیلیپین مقام طلای مسابقات را از رییس جمهور وقت آن کشور دریافت کرد سر انجام در 13آبان 1378استاد حسین ملک راهی دیار باقی شد. از هم نسلان استاد حسین ملک میتوان استاد داریوش صفوت را نام برد. استاد داریوش صفوت از موسیقی دانان بزرگ و برجسته در سال 1307در شیراز متولد شد استاد نشان شوالیه یعنی بالاترین نشان هنری ادبی کشور فرانسه را در سال 1385دری��فت کرد از شاگردان معروف او در ساز سنتور میتوان استاد مشکاتیان را و استاد مجید کیانی را نام برد سر انجام در روز سه شنبه 27فروردین 1392در تهران در گذشت و در بهشت سکینه به خاک سپرده شد. در ادامه راه استاد داریوش صفوت و استاد برومند سنتور نوازی اساطیری ظهور میکند که همانند استاد پایور سنتور نوازی ایران را متحول میکند. استاد پرویز مشکاتیان سرو آزاد موسیقی ایران از موسیقی دانان بزرگ ایران و نوازنده چیره دست سنتور و سه تار ایرانی بود همگان وی را با مضراب ها و ذخمه های طلایی اش می شناسیم وی در 24اردیبهشت 1334در نیشابور و در خانواده ای اهل هنر و موسیقی چشم به جهان گشود از او آثار زیادی به یادگار مانده است که هر کدام در نوبه خود از شاهکار های موسیقی ایرانی به حساب می آیند او در فستیوال جهانی موسیقی به نام روح زمین در انگلستان شرکت کرد و مقام اول را کسب کرد استاد مشکاتیان یک موسیقی دان بزرگ و یک نوازنده همه چیز تمام و بین المللی بود ولی دست روزگارااو را خیلی زود از خانواده موسیقی ایران گرفت قطب اصلی سنتور نوازی ایران سر انجام در تاریخ 30شهریور 1388در منزلش در تهران بر اثر نارسایی قلبی در گذشت و سنتور ایران را یتیم کرد شاعران بزرگی در وصف استاد شعر هایی سروده اند و من این جا فقط یک بیت از شعر خانم دولت آبادی را که در وصف استاد مشکاتیان سروده اند را بیان میکنم (هر تار مویت خالق صد سازو آواز است مشکاتیان! مشکاتیان! سنتور یعنی این) یاد و خاطره تمامی اساتید بزرگ به خصوص استاد مشکاتیان و استاد پایور گرامی باد. از شاگردان استاد مشکاتیان که ادامه راه استاد بود استاد سیامک آقایی است سیامک آقایی متولد 1352در اهواز از نوازندگان و پژوهش گران به نام موسیقی ایران است استاد آقایی نوازنده بین المللی سنتور و کسی است که برای شناسایی این ساز به کشور های اروپایی سفر کرده تا همگان را با سنتور آشنا کند وی همچنین با نوازندگان بزرگی چون کو او مزاکی نوازنده نی ژاپنی همکاری کرده است همچنینن پیوستن به گروه جاده ابریشم و اجرای کنسر�� در پنج ایالت آمریکا در 2006از فعالیت های ارزنده استاد آقایی است او در حال حاضر استاد دانشگاه موسیقی تهران می باشد با آرزوی بهترین ها برای این استاد بزرگ موسیقی اما در آخر از استادی یاد میکنم که خود داری سبکی جدید است سبک وی مثل اساتید قبل سنتی نیست و از شیوه نوین و معاصر خود بهره میگیرد شیوه ای که قبل از استاد کامکار توسط استاد پایور البته نه به شکل امروزی ابداع شده بود. استاد اردوان کامکار نوازنده چیره دست سنتور ایران که همگان او را از روی پاساژ های سریع_ قدرت یکسان دستان و مضراب های پیچیده و در هم تنیده می شناسند او متولد سال 1347در سنندج کردستان است او آموزش سنتور را از چهار سالگی و نزد پدرش حسن کامکار آغاز کرد از استاد کامکار کتابی به نام نای و نی به چاپ رسیده است که شامل 37قطعه از آثار وی در عرصه سنتور نوازی نوین است همچنین او کوچک ترین عضو خانواده کامکار ها است.در آخر می خواهم کمی درباره این مقاله صحبت کنم هدف از نوشتن این مقاله آشنایی دوست داران ساز سنتور با اساتید و مکتب های سنتور نوازی از ابتدا تا کنون بوده است اگرچه امکان نبود اسم تمامی اساتید ذکر شود ولی با این حال مقاله بسیار کامل و قابل دفاع است.در آخر این مقاله را که با زحمات زیادی گردآوری و تنظیم شده است را به روح پر فتوح استاد بی نظیر سنتور ایران استاد پرویز مشکاتیان سنتور نواز چیره دست و نگین انگشتری سنتور نوازی ایران تقدیم میکنم امیدوارم مورد قبول شما دوستان واقع شود و برای شما مفید باشد(به پایان آمد این دفتر حکایت هم چنان باقیست) 📝تنظیم و گردآوری:علیرضا جمشیدی

۱۳۹۶/۷/۷ - 12:00 AM - بازدید : 1224 - گزارش تخلف

برای ارسال نظر باید عضو سایت باشید !

نمونه های اتفاقی این کاربر

سنتور نگین موسیقی ایران

گذری بر مکاتب و اساتید سنتور ن...

بازدید : 1225 - نظرات : 0 - امتیاز : 1

گذری کوتاه بر تاریخ نت نویسی در ایران به ...

مقاله ای درباره تاریخ نت نویسی...

بازدید : 1108 - نظرات : 1 - امتیاز : 2